Corporate communicatie advies aan Openbare Bibliotheken

Krachten bundelen
Wat me is opgevallen is dat medewerkers zich met het bibliotheekwerk sterk identificeren. Landelijk gezien zit daar een enorme gemeenschappelijke deler. Zeker in tijden van bezuinigingen, waarin bibliotheken hun legitimiteit (bestaansrecht) moeten verdedigen, is het belangrijk om de krachten te bundelen.

Positionering in de samenleving
Het imago van openbare bibliotheken is momenteel niet vernieuwend en het publiek is niet goed op de hoogte van wat bibliotheken allemaal te bieden hebben. Om het imago te verbeteren zullen openbare bibliotheken zich beter moeten positioneren in de samenleving. Het instrument hebben ze al in handen: het vernieuwde bibliotheekconcept (op basis van retailprincipe). Door middel van symboliek, in dit geval het logo en het merk „De Bibliotheek‟ . kan de zichtbaarheid, legitimiteit en authenticiteit van openbare bibliotheken bekrachtigd worden.

Moederlogo De Bibliotheek
Om deze uiteindelijk uit te kunnen rollen, zal een cultuuromslag binnen de organisaties plaats moeten vinden; dit zal geleidelijk moeten gebeuren vanwege de gevolgen van het retailprincipe voor de inrichting, service, competenties etcetera. Ik adviseer daarom om op lange termijn een landelijke huisstijl te hanteren (strong endorsement). Dit is echter een lastig traject waarvoor nader onderzoek gedaan moet worden. De Spinnenwebmethode kan worden gebruikt onder directies en managers en met behulp van de ROIT – methode (Rotterdamse Organisatie Identificatie Test)kan beter inzicht verkregen worden in het gedrag van medewerkers.
Het is aan te raden om binnen een jaar al landelijk met de huisstijl op weak endorsement over te gaan, zodat iedere bibliotheek voorlopig zijn eigen logo en huisstijl kan behouden, maar wel het „moederlogo‟ van De Bibliotheek Nederland gaat gebruiken in de communicatie. Het is daarna mogelijk, indien de organisaties daarmee instemmen, om in een paar jaar tijd over te gaan op de landelijke huisstijl.

De Bibliotheek Anders Bekeken
De Brancheorganisatie VOB heeft vier grondpatronen van verandering voor de komende jaren gesteld om na te denken over de toekomst van openbare bibliotheken: Van schaarste naar overvloed, van consumptie naar co- creatie, van producten naar processen en van voorschrijven naar toerusten. Mijn advies is dat de brancheorganisatie hun communicatie hierover richting medewerkers intensiveert.

Kernwaarden
Van vernieuwend, inspirerend, sociaal, participatief, communicatief en behulpzaam naar open, warm, inspirerend, persoonlijk, eigentijds, deskundig en kwaliteit.(Gewenste identiteit van DNB). Het overgaan naar andere kernwaarden passend bij het nieuwe bibliotheekconcept is een lange termijn traject. In een periode van vijf jaar zou dat mogelijk moeten zijn.
Inspirerend is de gemeenschappelijke deler. Mijn advies is om de insteek daar ook te maken. Bibliotheken en hun medewerkers inspireren met het nieuwe bibliotheekconcept.

Op korte termijn, in de huidige vorm van het bibliotheekwerk is het belangrijk in de communicatie om producten en diensten beter te promoten, zodat het publiek ervan op de hoogte is. Dit kan in de filialen, maar ook via culturele en maatschappelijke instellingen en social media.

Opdracht Corporate Communicatie
In het kader van het semester Corporate Communicatie voor mijn studie Communicatiemanagement aan de Hogeschool van Amsterdam heb ik onderzoek gedaan naar verschillende identiteiten en het imago van Openbare Bibliotheken in Nederland. Het doel van mijn onderzoek was het bedenken van een Communicatiestrategie om het Imago van Openbare Bibliotheken te kunnen verbeteren!

Voor meer informatie over het advies of andere vragen kunt u mailen naar vlin.marleen@gmail.com of aan @marleenverm een DM sturen op Twitter.

Identiteit en imago onderzoek Openbare Bibliotheken in Nederland

In het kader van het semester Corporate Communicatie voor mijn studie Communicatiemanagement aan de Hogeschool van Amsterdam heb ik in september en oktober 2010 onderzoek gedaan naar de identiteit en het imago van Openbare Bibliotheken in Nederland. De centrale vraag die ik in een adviesrapport heb beantwoord is ‘Met welke corporate communicatiestrategie kan het corporate imago van bibliotheken in Nederland verbeterd worden?’ Hieronder de bevindingen uit het onderzoek. Voor het door mij bedachte communicatieadvies verwijs ik u naar deze blog.

Welke identiteit is gewenst?
Uit het onderzoek naar de gewenste identiteit onder verschillende bibliotheken zijn de Gemeenschappelijke Vertrek Punten (GVP's) vernieuwend, inspirerend, sociaal, participatief, communicatief en behulpzaam naar voren gekomen. De Nederlandse Bibliotheek (DNB) ,een franchiseformule die bibliotheken een kans biedt om als collectief met een merkbeeld en bibliotheekconcept naar buiten te treden, heeft echter andere GVP's, namelijk: Open, warm, inspirerend, persoonlijk, eigentijds, deskundig en kwaliteit. Vanuit het landelijk beleid wordt ingezet op vernieuwing binnen bibliotheken.

Welke identiteit is er werkelijk?
Uit het onderzoek onder de medewerkers uit de bibliotheekbranche blijkt dat de kenmerken vernieuwend en communicatief het minst passend zijn voor bibliotheken. De organisaties zijn nog te behoudend en niet slagvaardig om in te spelen op de maatschappelijke ontwikkelingen. De identificatie met openbare bibliotheken onder de medewerkers is hoog te noemen. Zij zijn trots, voelen zich thuis en de doelen van openbare bibliotheken zijn ook hun doelen.

Gewenst imago
Het gewenst imago bij de verschillende stakeholders is een afspiegeling van de organisatie- identiteit en de GVP's hiervan zijn vernieuwend, inspirerend, participatief, communicatief, behulpzaam, toegankelijk en bij de tijd.

Werkelijk imago
De communicatiedoelgroep „bezoekers en overig publiek‟ ziet de openbare bibliotheek als een traditionele organisatie en niet als een organisatie die meegaat met ontwikkelingen en vernieuwend is. Hoewel toegankelijk wel als best passend wordt gezien, worden de openingstijden als nadeel genoemd. Het publiek associeert de bibliotheek niet meteen met culturele en maatschappelijke activiteiten.

Aantal respondenten steekproefonderzoek
De respondenten van het kwantitatieve onderzoek (N=51) naar de identiteit waren medewerkers uit alle provincies en kwamen uit alle leeftijdsgroepen. Zij waren per provincie en per leeftijdsgroep niet evenredig vertegenwoordigd. 80% was vrouw en 20% man. De respondenten van het kwantitatieve onderzoek (N=45) naar het imago waren consumenten uit alle provincies en kwamen niet uit alle leeftijdsgroepen. Zij waren per provincie en per leeftijdsgroep niet evenredig vertegenwoordigd. 69% was vrouw en 31% man. De uitkomsten van het onderzoek geven een indruk weer van de realiteit. Een grootschaliger onderzoek zal de nauwkeurigheid van de uitkomsten vergroten.